بهداشت حرفه‌ای

به گزارش موژ و به نقل از ایسنا یک شرکت دانش بنیان پارک علم و فناوری خلیج فارس به فناوری نوینی برای شناسایی نوع و میزان آلاینده‌های موجود در هوا مانند گازها و ریزگردها دست یافته است.

به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، متخصصان این شرکت توانسته‌اند با دستیابی به دانش فنی آنالیز داده‌های طیف سنجی از دستگاه طیف سنجی جذبی اپتیکی دیفرانسیلی، امکان شناسایی همزمان و سریع آلاینده‌های هوا را در فواصل دور به دست آورند.

طیف سنجی یکی از تکنیک‌ها برای دریافت اطلاعات علمی و عملی با استفاده از برهمکنش نور است که در آن باریکه‌ای از نور (پرتو) به ماده مورد نظر تابانده می‌شود و با بررسی بازتابشی، جذبی و یا نشری آن، اطلاعات ماده به دست می‌آید.

امین صفایی – از اعضای این شرکت دانش بنیان – در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا درباره روش‌های مختلف آنالیز آلاینده‌های هوا گفت: این تحلیل معمولا به سه روش انجام می‌شود که دو روش از آن تنها امکان آنالیز گازها و ریزگردها را به صورت یک به یک دارند اما استفاده از طیف سنجی جذبی اپتیکی دیفرانسیلی، امکان آنالیز همزمان ۳۰ نوع گاز را به دست می‌دهد.

به گفته وی، این نوع طیف سنجی در فضای باز انجام می‌شود و بسته به میزان و شدت نور تابانده شده، امکان دریافت اطلاعات آلاینده‌های هوا را از ۵۰۰ متر تا یک کیلومتر داراست.

ساخت کامل دستگاه تا یک سال آینده

این کارشناس ارشد فیزیک اتمی مولکولی ادامه داد: در این دستگاه نور از منبعی مانند لامپ زنون به هوا تابانده می‌شود و با دریافت اطلاعات نور جذبی آن،‌ نرم افزار طراحی شده در کنار دستگاه، اطلاعات را تحلیل کرده و داده‌های نهایی را نشان می‌دهد. دانش فنی اصلی ساخت این دستگاه هم اکنون در اختیار سازندگان آن است اما ساخت سازه آن تا یک سال دیگر به پایان خواهد رسید.

به گفته عضو این شرکت دانش بنیان، هزینه‌های ساخت این دستگاه با توجه به افزایش نرخ ارز تا یک صد میلیون تومان افزایش پیدا کرده است که به دلیل سختی تامین لامپ مورد نیاز آن از خارج کشور، فرآیند ساخت آن کمی طولانی شده است؛ با این حال ساخت نمونه داخلی با توجه به قیمت بیش از یک میلیارد تومانی نمونه خارجی آن کاملا مقرون به صرفه است.

امکان سنجش نوع نشت و الایندگی در صنایع نفت و گاز

به گفته وی، پیش از این برای آنالیز آلاینده‌های هوا، از هوا نمونه گیری می شد که اطلاعات به دست آمده از آن نیز تنها محدود به یک نقطه خاص و بسیار جزئی بود؛ شیوه‌ای که تابلوهای نصب شده در شهرها برای نمایش میزان آلودگی از آن بهره می‌گرفتند. در این شیوه برای شناسایی انواع و میزان گازها باید نمونه بارها تحلیل شود که این فرایند کار را طولانی می کند.

اما فناوری به دست آمده توسط این محقق و استادانش ،امکان سنجش میزان آلایندگی در مکان‌های صعب‌العبور را نیز ایجاد کرده است؛ امکانی که براساس آن می‌توان یک دید کلی از میزان آلودگی در یک منطقه وسیع را به دست آورد.

از این روش افزون بر میزان آلودگی هوا در شهرها می توان برای سنجش آلودگی هوا توسط صنایع و میزان و نوع گاز نشت شده در مناطق عملیاتی نفت و گاز استفاده کرد.

با این که تحلیل داده‌های طیف سنجی به این شیوه دانش فنی بالایی نیاز دارد، سازندگان آن در تلاش هستند تا سازه و نرم افزار دستگاه را به گونه‌ای طراحی کنند که برای استفاده به اپراتور متخصص نیازی نداشته باشد و در هر مکانی و از سوی هر کس قابل استفاده باشد.

امین صفایی در اجرای این پروژه از راهنمایی اساتید خود دکتر محمدی اسلامی، دکتر تهمینه جلالی، دکتر مرجان ذاکری و همکاری مرجان جعفری بهره‌ برده است.