بهداشت حرفه‌ای

گروه سلامت کار معاونت بهداشت به مناسبت هفته جهانی آگاهی از آزبست (۱ تا ۷ آوریل)، به کسب‌وکارها، به‌ویژه شرکت‌های تولیدی، هشدار داده است که خطرات ناشی از آزبست را جدی بگیرند و اقدامات قانونی لازم را برای مدیریت آن انجام دهند. این یادآوری به‌ویژه برای ساختمان‌هایی که قبل از سال ۲۰۰۰ ساخته شده‌اند، اهمیت دارد، زیرا این ساختمان‌ها احتمالاً حاوی مواد حاوی آزبست (ACMs) هستند.

چرا این هشدار مهم است؟

آزبست یک ماده خطرناک است که اگر ذرات آن در هوا پخش شوند و استنشاق شوند، می‌توانند باعث بیماری‌های جدی از جمله آزبستوز، مزوتلیوما و سرطان ریه شوند.

در بسیاری از کارخانه‌های قدیمی، انبارها، و تاسیسات صنعتی، آزبست هنوز هم ممکن است در عایق‌کاری، سقف‌ها، دیوارها، و لوله‌ها وجود داشته باشد.

طبق مقررات کنترل آزبست ۲۰۱۲ در ایران، صاحبان و مدیران صنایع موظف هستند که:

ارزیابی ریسک انجام دهند.

سوابق دقیقی از وجود آزبست نگه دارند.

برنامه‌های کنترلی مناسب را اجرا کنند تا از مواجهه کارگران جلوگیری شود.

پیامدهای قانونی و جریمه‌ها

کسب‌وکارهایی که مقررات را رعایت نکنند، ممکن است با جریمه‌های سنگین و اقدامات قانونی مواجه شوند. گروه سلامت کار تأکید دارد که مدیران کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی باید آزبست را شناسایی کرده و به طور منظم تحت نظارت قرار دهند تا از خطرات بالقوه برای کارگران و محیط‌زیست جلوگیری کنند.
اگر شما هم در بازدید از کارخانجات با موارد مشکوک به آزبست برخورد کردید، می‌توانید با تأکید بر قوانین، خطرات بهداشتی و پیامدهای قانونی کارفرمایان را برای کنترل این ماده متقاعد کنید.

سازمان بین‌المللی کار (ILO) چندین تکلیف و استاندارد برای کشورها در زمینه کنترل و حذف آزبست تعیین کرده است. این تکالیف در قالب کنوانسیون‌ها، توصیه‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی ارائه شده‌اند. مهم‌ترین اسناد این سازمان شامل موارد زیر هستند:

1. کنوانسیون ایمنی در استفاده از آزبست (شماره 162 - 1986)

این کنوانسیون که بسیاری از کشورها آن را تصویب کرده‌اند، اقدامات حفاظتی برای کارگرانی که با آزبست سروکار دارند، مشخص کرده است. مهم‌ترین الزامات این کنوانسیون:

حذف یا جایگزینی آزبست: کشورهای عضو باید استفاده از آزبست را تا حد امکان محدود یا آن را با مواد ایمن‌تر جایگزین کنند.

کنترل‌های فنی و اجرایی: مانند تهویه مناسب، تجهیزات حفاظت فردی، و ممنوعیت روش‌های تولیدی که باعث انتشار گسترده الیاف آزبست می‌شوند.

آموزش و آگاهی‌بخشی: آموزش کارگران در مورد خطرات آزبست و روش‌های ایمن کار با آن.

نظارت‌های پزشکی: کارگرانی که در معرض آزبست هستند، باید تحت پایش سلامت منظم قرار بگیرند.

ممنوعیت استفاده از آزبست آبی (Crocidolite): که از خطرناک‌ترین انواع آزبست محسوب می‌شود.

2. توصیه‌نامه ایمنی در استفاده از آزبست (شماره 172 - 1986)

این توصیه‌نامه همراه با کنوانسیون 162 ارائه شده و جزئیات بیشتری درباره روش‌های ایمنی، اندازه‌گیری میزان آزبست در هوا، و راهکارهای کاهش مواجهه ارائه می‌دهد.

3. دستورالعمل‌های فنی و گزارش‌های علمی ILO

ILO علاوه بر کنوانسیون‌ها، دستورالعمل‌های فنی برای بازرسان کار و مسئولان ایمنی منتشر کرده که در آنها شیوه‌های حذف ایمن آزبست، مدیریت پسماندهای آزبستی و اقدامات نظارتی برای پایش محیط‌های کاری تشریح شده است.

مسئولیت کشورها

کشورهایی که این کنوانسیون‌ها را تصویب کرده‌اند، متعهدند که قوانین ملی خود را با استانداردهای ILO هماهنگ کنند. همچنین، ILO از کشورهای عضو می‌خواهد که:

قوانین محدودکننده یا ممنوع‌کننده استفاده از آزبست تصویب کنند.

نظام‌های بازرسی کار را تقویت کنند تا نظارت بر محیط‌های کاری دارای آزبست افزایش یابد.

برنامه‌های ملی حذف تدریجی آزبست اجرا کنند.

چالش‌ها و وضعیت جهانی

برخی کشورها مانند  هند، روسیه، چین و برزیل هنوز کنوانسیون 162 را تصویب نکرده‌اند و همچنان از آزبست کریزوتایل استفاده می‌کنند.

برخی کشورهای توسعه‌یافته مانند آمریکا هنوز ممنوعیت کامل برای آزبست اعمال نکرده‌اند، اما مقررات سختگیرانه‌ای دارند.

ILO و WHO تلاش می‌کنند تا تمام کشورها را به حذف کامل آزبست متعهد کنند.

نتیجه‌گیری

اگر کشوری کنوانسیون 162 را تصویب کند، باید سیاست‌های کنترلی سختگیرانه‌ای در مورد آزبست داشته باشد.