ارگونومی کاربران رایانه ( محدوده دسترسی )
ارگونومی کاربران رایانه ( محدوده دسترسی )
محدوده دسترسی در سطح میز کار:
برای پیشگیری از اختلالات اسکلتی- عضلانی لازم است چیدمان تجهیزات روی میز بر اساس اصول ارگونومی باشد. بر این اساس سه منطقه بر روی میز در نظر گرفته میشود.
منطقه اول یا محدوده ایمن: زمانی که بازوها به بدن نزدیک هستند و زاویه بین ساعد و بازو تقریباً 90 درجه است، با حرکت دادن ساعد دو نیم دایره فرضی مقابل فرد ایجاد میشود که به عنوان محدوده ایمن در نظر گرفته میشود. این محدوده بهترین مکان، برای قراردادن وسایل پر استفاده همچون موس و صفحه کلید است. در این حالت نیروی کمی برای جابجایی وسایل، مورد نیاز است و به عضلات کمر کمترین نیرو وارد میشود. کار در این محدوده کمک میکند تا پوسچر طبیعی بدن حفظ شود و استرین بر روی ستون فقرات کاهش یافته و به دنبال آن کارایی افزایش یابد.
منطقه دوم یا محدوده احتیاط: فضایی در سطح کار، که اپراتور بدون خم کردن تنه و جداشدن پشت از صندلی میتواند به آن دسترسی داشته باشد. در این شرایط بازو و آرنج در راستای هم قرار گرفته اند. این محدوده برای کنترل ها و وسایلی است که کمتر استفاده می شوند. در این محدوده تجهیزاتی همچون صفحه نمایش، تلفن و فنجان چای قرار می گیرند.
منطقه سوم یا محدوده خطر: در این محدوده بازو و آرنج در نهایت کشیدگی هستند و برای دسترسی به آن بدن از پشتی صندلی جدا شده و به سمت جلو خم میشود. مرکز محور بخش پایینی کمر و نیروی وارده به کمر می تواند 50 برابر محدوده طبیعی کار باشد.
استفاده بیش از حد از این منطقه باعث آسیب به بدن میشود. بهتر است تا وسایلی که کمتر مورد استفاده قرار می گیرند (مانند: خط کش، چسب و لیوان)، در این محدوده جانمایی شوند.
نمونه ای از نحوه چیدمان صحیح سه محدوده در شکل زیر آورده شده است.