بهداشت حرفه‌ای

به مناسبت بسیج ملی کاهش مصرف نمک

(دی و بهمن ماه  93)

طبق تحقیقات انجام شده سرانه مصرف نمک در کشور 6 کیلوگرم برای هر فرد در سال می باشد که این میزان 2 برابر استاندارد جهانی است. در همین راستا و به منظور کاهش مصرف سرانه نمک در بسیج ملی اطلاع رسانی برای کاهش مصرف نمک در دی و بهمن ماه در سطح کشور آغاز گردیده است.

مسابقه پیامکی با همین موضوع طراحی و جهت بهره برداری همکاران گرامی و خانواده ها به پیوست ارسال می گردد. مهلت شرکت در مسابقه تا پایان بهمن ماه می باشد.

مصرف نمك در ايران:

تعریف نمك نامي است عام كه به كلرور سديم گفته مي شود، كلرور سديم به صورت بلورهاي سفيد مكعبي شكل با دانه هاي بسيار ريز در طبيعت وجود دارد. نمك طعام محصولي است متبلور، شورمزه و بدون بو كه عمدتا" از كلرور سديم تشكيل شده است. نمك به مقدار حدود 5-3 گرم در روز (نصف قاشق مرباخوري) مورد نياز است.
ایران یکی از پر مصرف ترين كشورهاست كه ميانگين روزانه مصرف نمك مردمانش3-2برابر استاندارد جهانی است.
طبق نظر محققان میزان مصرف نمک در ايران حدود ۱۰ تا ۱۵ گرم در روز است که این میزان بسیار بیشتر از حد استاندارد مصرف نمک (۵ گرم) است.
سرانه مصرف نمك در یك سال توسط ایرانی‌ها، شش كیلوگرم است؛‌ در حالی كه در جهان سالانه سه كیلو نمك می‌خورند.
سرطان معده تنها یکی از زیانهاي مصرف زیاد نمک است و در ایران  ، سرطان سومين علت مرگ و میر بشمار می رود و سرطان معده سومين  سرطان شایع است.

پوکی استخوان ،  فشار خون بالا و بدنبال آن نارسایی های کلیوی و بیماری های قلبی عروقی از دیگر مشكلاتی است که مصرف زیاد نمک در بروز آنها یک عامل خطر مهم بشمار می رود.

کاهش میزان نمک درنان مصرفی كه مهمترين منبع نمك دريافتي مردم است و فرهنگسازی برای کاهش نمک  مصرفی در حین طبخ  غذا ، حذف نمکدان سر سفره و میز غذا، منع مصرف تنقلات شور و پرنمک والبته ممنوع شدن تبلیغات محصولات غذایی تهدید کننده سلامت نیاز به حمایت و عزم رسانه های جمعی دارد.

نمك و سرطان معده:
مصرف زياد نمك بعنوان يكي از ريسك فاكتورهاي اصلي فشار خون بالا و بيماري هاي قلبي عروقي شناخته شده است و پيامد هاي ديگر آن از جمله سرطان معده امروزه مورد توجه خاص مجامع علمي قرار دارد.
سرطان معده یکی از سرطان های شایع در جهان است و بر اساس آخرين آمارهاي موجود سالانه 870 هزار مورد جديد سرطان معده گزارش مي شود  كه در حدود 10% موارد جديد سرطان  ها را شامل مي شود. ميزان كشندگي سرطان معده همچنان بالاست و بيش از 628 هزار مورد و معادل 12%  كل مرگ ومير ها در كشورهاي توسعه يافته و درحال توسعه جهان است. چندین علت برای بروز سرطان معده  شامل عفونت هلیکوباکتر پیلوری ، عادات غذایی ، مصرف ماهی های نمک سود شده ، مصرف غذاهای پرنمک  آجیل های شور ، تنقلات شور ( چیپس و انواع فراورده ای غلات حجیم شده) ، شوري جات و ترشی ها ، غذاهای نمک سود ، چاقی ، مصرف الکل ، سیگار . و وجود نیترات در مواد غذایی مصرفی و هم چنين سابقه فامیلی  ذكر شده است.

 در انگلیس برآورد شده است که 24% موارد سرطان معده ( 31% در مردان و 12% در زنان ) با مصرف روزانه بیش از 6 گرم نمک ارتباط دارد.

اگر چه بطور كلي ميزان بروز سرطان معده در جهان بخصوص در كشورهاي غربي ، چين و ساير كشورهاي شرق آسيا در دهه هاي گذشته كاهش يافته است ولي در ساير كشور ها اين روند كاهشي مشاهده نمي شود بويژه اينكه در اين كشورها سن بروز سرطان معده كاهش يافته است.

كاهش مصرف نمك در جامعه بعنوان يك راهكار اصلي با هزينه اثر بخشي بالا براي پيشگيري از اپيدمي بيماري هاي قلبي عروقي در كشورهاي صنعتي و در حال توسعه شناخته شده است.

10 نكته در مورد كاهش نمك :
نمك نقش مهمي در افزايش فشار خون همه افراد از جمله كودكان دارد. نمك دريافتي بايد حداقل 2300 ميلي گرم سديم (در حدود يك قاشق مربا خوري در روز) باشد. سالمندان با بيماري فشارخون، كليه ، ديابت و ديگر بيماري هاي مزمن بايد سديم دريافتي را به كمتر از 1500 ميلي گرم در روز كاهش دهند.
    1-    فكر كنيم :
بيشتر نمك در غذاهاي فرايند شده وجود دارد. غذاهايي كه در بيرون مصرف مي كنيم پر از نمك مي باشد مانند سوسيس، كالباس، پيتزا، سيب زميني هاي سرخ شده، سس گوجه فرنگي ، گوشت هاي نمك زده، كنسروها و سوپ هاي آماده
   2  -   از غذاهاي خانگي لذت ببريد
سعي كنيد غذاها بيشتر در منزل پخته شود. غذا پختن در منزل باعث كنترل نمك در هنگام پخت مي شود.
   3-  استفاده بيشتر از سبزي ها و ميوه ها :
سبزي ها و ميوه ها به وطور طبيعي سديم كمتري دارند بهتر است در كنار هر وعده غذايي از سبزي ها استفاده شود و در ميان وعده از ميوه ها استفاده شود
  4-   لبنیات و غذاهاي پروتئیني را در برنامه غذايي انتخاب كنيد
لبنيات مانند شير و ماست كم چربي  را به جاي پنير بيشتر مصرف كنيد. پنير حاوي سديم بيشتري مي باشد. گوشت گاو، مرغ، غذاهاي دريايي تازه را به جاي غذاهاي نمك سود شده انتخاب كنيد. سوسيس ، پيتزا و ....داراي نمك بيشتر است. از مغزهاي بي نمك استفاده شود.
   5-   تنظيم قوه چشايي:
نمك را كم كم كاهش دهيد. توجهتان را بيشتر به طعم طبيعي مواد غذايي داشته باشيد. نمك به هيچ غذايي اضافه نكنيد در طول زمان قوه چشايي به اين برنامه عادت مي كند.
  6-   صرف نظر  از نمك :
زماني كه غذا را آماده مي كنيد سعي كنيد به آن نمك اضافه نكنيد. نمك را از روي ميز غذا و كابينت حفظ كنيد. از پودر سير، سبزيجات خشك ،‌آب ليموي تازه يا ليمو ترش، ادويه ها در غذا استفاده كنيد. رزماري، زنجبيل، فلفل سياه و قرمز را امتحان كنيد.
   7-  خواندن برچسب  اطلاعات غذايي:
برچسب  اطلاعات غذايي را مطالعه كنيد. سعي كنيد مواد غذايي بدون نمك يا كم نمك و بدون نمك افزودني را انتخاب كنيد. دنبال مواد غذايي با برچسب كم نمك و بي نمك باشيد.
   8-  درخواست براي غذاهاي كم نمك در رستورانها:
هنگامي كه بيرون از منزل غذا مي خوريد غذاي هاي كم نمك سفارش دهيد. از سس هاي سالاد كمتر استفاده كنيد.
   9-    توجه به ادويه و فلفل:
غذاهايي مثل سس سويا، كچاپ، ترشي، زيتون، سس سالاد داراي بيشترين نمك مي باشند. سس هاي كم نمك انتخاب كنيد. به جاي ترشي و زيتون از يك قطعه هويج يا كرفس خام استفاده كنيد.
   10-  افزايش مواد غذايي حاوي پتاسيم :
مواد غذايي حاوي پتاسيم كه در پايين آوردن فشار خون كمك مي كند را انتخاب كنيد. پتاسيم در ميوه ها، سبزي هايي مثل سيب زميني، آب گوجه فرنگي، آلو بخارا، گلابي و موز وجود دارد. منابع ديگر پتاسيم ماهي ، ماست و شير ، خرما و آب  پرتقال مي باشد.

   مطالب بالا PDFدریافت فایل