بهداشت حرفه‌ای

کودک شما مشغول تماشای تلوزیون است . دیر وقت است و شما از او می خواهید تلوزیون را خاموش کند و برای خواب به اتاقش برود .

فکر می کنید در کدام یک از موارد زیر احتمال پیروی کودک از دستور شما بیشتر است؟

الف) ساعت 11 شب است و وقت خواب شما ، بلند شو ، تلوزیون را خاموش کن و برو بخواب.

ب) صبح شد ، پس کی می خواهی تلوزیون رو خاموش کنی ؟ از صبح این تلوزیون روشنه ، صداش توی گوشمه ، حتی 3 دقیقه هم درس نخوندی ، دختر خاله ات رو نگاه کن . چه قدر ماهه ، درسش رو می خونه ، تفریحش رو می کنه ، روزی 1 ساعت هم تلوزیون تماشا می کنه ، شاگرد اول هم شده ، اما تو چی ؟ منو نا امید می کنی و...

ج) تلوزیون رو خاموش می کنی یا بیام دستت رو بگیرم و پرتت کنم توی اتاقت؟

در صورتی که دستورات شما این اشکالات رو داشته باشند ، احتمال نافرمانی کودک زیاد است :

1- زمانی که زیاد دستور می دهید.در چنین شرایطی کودک ترجیح می دهد هیچ کدام از دستورات بی شمار شما را انجام ندهد.

2- وقتی در زمان نامناسب دستور می دهید. مثلا کودک شما در یک مهمانی در منزلتان مشغول توپ بازی با دوستانش در حیاط است که ناگهان شما می گویید : زود بیا بنشین سر درس و مشقت.

3- وقتی با دستورتان یک پیام متناقض و دو پهلو را به او منتقل می کنید.مثال : کودک شما در حضور جمع حرف زشتی را می زند و شما می خواهید او را از گفتن این حرف منع کنید ، ضمن خنده به او می گویید: خیلی حرف زشتی زدی ، دیگه این حرف رو نزنی ها !!

این پیام متناقض است ؛ با کلام خود او را منع می کنید ولی با حالت غیر کلامی تان  ( خنده ، حالت چشم و صورت ) به او می گویید حرفش چندان هم زشت نبوده و شما  خوشتان آمده است.

4- وقتی دستور شما کافی نیست و نیاز به آموزش دارد. مثال : به کودکتان می گویید : « درست مسواک بزن » . آیا شما قبلا درست مسواک زدن را به کودکتان آموخته اید؟

5- وقتی دستورات شما مبهم است .

وقتی به فرزند خود می گویید: دختر خوبی باش . مؤدب باش . کاری نکن که آبروی من بره . کارهای احمقانه نکن . انتظار دارم تو مهمونی لج من رو درنیاری و ...

در تمام این موارد فقط خود شما می دانید که منظورتان چیست . ما نمی دانیم منظور شما از خوب بودن ، مؤدب بودن ، احمق نبودن و ... چیست؟

به شما توصیه می کنم هیچ وقت نگویید : خودش منظورم را می فهمد ، کم هوش که نیست ، وقتی می گویم خوب باش ، می فهمد یعنی چه .

همیشه منظورتان را خیلی ساده ، واضح و روشن بیان کنید ؛ حتی برای افراد باهوش و کسانی که با آنها زندگی می کنید.

شما باید هنگام دستور دادن دقیقا به همان رفتاری که مد نظرتان است اشاره کنید.

به این عبارات توجه کنید : ( روی مبل بالا و پایین نپر ، روی آن بنشین) ، به جای لج بازی نکن ، این قدر حرص من رو درنیار.

                                ( لباس هایت را داخل کمد آویزان کن ) ، به جای شلخته بازی را کنار بگذار ، کمی هم انصاف داشته باش . من خسته شدم از بس که لباسهای تو را مرتب کردم.

                                                                                  دکتر زهره جعفری (روانپزشک)