بهداشت حرفه‌ای

" گفتگو با مهندس دوستی در باب برنامه‌های مدون پیشگیری و مدیریت حوادث شیمیایی "

جناب آقای مهندس دوستی کارشناس ستاد مرکز بهداشت شهرستان قم با 23 سال سابقه، مسئول برنامه‌های عوامل شیمیایی (سیلیس، آزبست، سرب، مدیریت ایمنی شیمیایی، جیوه) - ساختمانی - پسماند - سخت و زیان آور - خوداظهاری کارفرمایان - ممیزی بهداشت حرفه ای - بیمارستان - سلامت کارکنان دولت - شاخص 22 یا حوادث ناشی از کار می باشند که درباره برنامه‌های پیشگیری و مدیریت حوادث شیمیایی بدین شکل شرح نمودند:

بدلیل رشد صنعتی و افزایش روز افزون استفاده از مواد شیمیایی گوناگون در واحدهای کاری با کاربردهای متنوع، مرکز سلامت محیط وکار وزارت بهداشت اقدام به تدوین پروتکل مدیریت حوادث شیمیایی و ابلاغ آن به تمام دانشگاه‌ها نمود. این مهم قبلا در قالب برنامه ایمنی شیمیایی اجرا میشد اما با توجه به حساسیت مبحث حوادث شیمیایی این موضوع بصورت برنامه مستقل از پروفایل ایمنی شیمیایی مورد توجه قرار گرفت.

با توجه به وظیفه ذاتی معاونت بهداشت ، اولویت ما پیشگیری از وقوع حوادث می باشد هرچند راهنمای پروتکل شامل دو فصل می باشد:

1-پیشگیری از حوادث که قبل از وقوع حادثه انجام می‌شود

2-واکنش در شرایط اضطراری بعد از وقوع حوادث و کاهش مخاطرات و تبعات حادثه شیمیایی می باشد.

اقداماتی که قبل از وقوع حادثه انجام می‌گیرد شامل :

• تکمیل فرم قبل از وقوع حادثه (هر 6 ماه یکبار تکمیل می‌شود)
• تکمیل درست چک لیست برای رسیدن به هدف (آیا واحد کاری مشمول برنامه حوادث شیمیایی می‌شود یا خیر)
• فرم فهرست برداری: در این زمینه کارشناس یا بازرس منطقه کلیه مواد شیمیایی که به هر شکل در واحد‌های شیمیایی و غیر شیمیایی وجود دارند را فهرست برداری می‌کند و مشخصات ماده، نوع و میزان نگهداری، استفاده و تولید آن در فرم درج می گردد. (با این کار اطلاعات تمام مواد شیمیایی موجود در صنایع از نظر نوع و میزان، که از اهمیت بالایی برخوردار است، بدست می‌آید.)
• مقایسه فرم فهرست برداری با لیست  TPQو پاسخ به این سوال که آیا در این واحد، ماده شیمیایی وجود دارد که از نظر نوع و میزان، در لیست TPQ نیز باشد، که اگر مشاهده شد آن واحد مشمول برنامه حوادث شیمیایی می شود و حتی اگر ماده ای مستعد حادثه بود و در لیست مشاهد نشد می توان به لیست افزود.

در نهایت از واحد‌های کاری مشمول انتظار می‌رود که برنامه حوادث شیمیایی را بدقت مطالعه و پیاده کنند. بدیهی است که پروتکل از ابتدای تدوین و همچنین بصورت دوره ای همواره به گروه‌های هدف ازجمله کارشناسان و بازرسان بهداشت حرفه ای آموزش داده می شود.

برای این منظور تمام مکان‌های حاوی ماده شیمیایی را بر اساس ارزیابی ریسک، شناسایی و واحدکاری اقدام به ایمن سازی نقاط خطر مستعد حادثه می نماید به شکلی که خطر حادثه منتفی شده یا به حداقل ممکن برسد. علاوه بر ایمن سازی، اقداماتی نظیر برگزاری مانور‌های واکنش در شرایط اضطراری طبق سناریو های محتمل ، حداقل 6 ماه یکبار انجام می شود که در صورت بروز حادثه اولا هر کس به وظایف خود آگاه باشد ثانیا تبعات انسانی و مالی به حداقل ممکن برسد.

در ادامه، مهندس دوستی افزوند که: ما برای کمک به واحد‌های کاری با استفاده از تمامی آیین نامه‌ها و شیوه نامه‌های موجود اقدام به تدوین دو چک لیست (کلی و اختصاصی هر ماده شیمیایی) نموده ایم تا کارشناس واحدکاری یا بازرس بعد از تکمیل و استخراج مغایرت‌ها قادر به شناسایی نقاط خطر و تهیه نواقص موجود کرده و با اعلام آنها به کارفرمایان و انجام اقدامات کنترلی توسط ایشان خطر حوادث شیمیایی از بین رفته یا به حداقل ممکن برسد. لذا از کلیه کارفرمایان و مدیران محترم واحدهای کاری خواهشمندم بازرسان بهداشت حرفه ای این مرکز را در رسیدن به این هدف یاری نمایند.

برای دریافت مطالب مرتبط با مدیریت ایمنی مواد شیمیایی اینجا کلیک کنید

برای دریافت قوانین مرتبط با ایمنی مواد شیمیایی اینجا کلیک کنید